በፊዚካላዊ ዘዴዎች ላይ የተመሰረተ የሰብል ተረፈ-ምርት መኖዎች ማሻሻያና የአጠቃቀም ዘዴዎች ማንዋል

Abstract

በሰብል ተረፈ-ምርት መኖ ማለት የሰብል ምርት ከማሳ ተሰብስቦ ከታወቀ በኋላ ከዋናው ምርት/እህል ተለይቶ የሚገኝ ገለባ ወይም እገዳ ሲሆን በዋናነት ለእንስሳት መናነት የሚውል ተረፈ-ምርት ነው፡፡ የሰብል ተረፈ-ምርት መኖዎች አይነት በዋና ዋና የግብርና ስነ-ምህዳር ዓይነቶች የሚመረቱ የሰብል ዓይነቶች ላይ የተመሰረቱ ናቸው፡፡ በደጋውና በወይና ደጋው የሀገራችን ክፍል በአብዛኛው የሚመረቱት ሰብሎች የብርዕ የደጋ ጥራጥሬ ወይም የቅባት ሰብሎች ሲሆኑ ከእነዚህ ሰብሎች የሚገኙት የሰብል ተረፈ-ምርት መኖዎች የተለያዩ ገለባዎችና ጭድ ናቸው፡፡ በቆላው የሀገራችን ክፍል በዋናነት የሚመረቱት የተለያዩ የእገዳ ሰብሎች የቆላ የጥራጥሬና የቅባት ሰብሎች ሲሆኑ ከእነዚሁ ሰብሎች የሚገኙት የሰብል ተረፈ-ምርት መኖዎች አገዳዎች እና ገለባዎች ናቸው፡፡ የሰብል ተረፈ-ምርት መኖዎችን አሻሽሎ ለመጠቀም የሚረዱ የተለያዩ ስልቶች ያሉ ሲሆን ከስልቶች ውስጥ አንዱ የፊዚካላዊ ስልት ነው፡፡ ፊዚካላዊ የሰብል ተረፈ-ምርት መኖ ማሻሻል ስልት የመኖውን ቅርጽና ይዘት በማሻሻል የንጥረ-ምግብ ብክነትን መቀነስ እንዲሁም የመኖ ተበይነትን የመፈጨት ደረጃና ወደ ምርት የሚቀየርበትን ሂደት የማሻሻያ ስልት ነው፡፡ በስነ-አካላዊ ወይም ፊዚካላዊ ዘዴ ስር የሚካተቱና ለተለያዩ ተጠቃሚዎች የሚሆኑ በርካታ ዘዴዎች ያሉ ሲሆን ዋና ዋናዎቹ (1) የመቀረጣጠፍ ዘዴ (2) የመፍጨት ዘዴ (3) በእንፋሎት የማሻሻል ዘዴ ናቸው፡፡ ይህ ማንዋል እነዚህን ዘዴዎች ስራ ላይ ለማዋል የሚረዱ የጽንስ ሀሳብና የአተገባበር መረጃዎችን የያዘ የኤክስቴንሽን ማንዋል ሲሆን የማሻሻያ ስልቶቹ ጠቀሜታ እና የማሻሻያ ዘዴዎቹን ለመተግበር ግንዛቤ ውስጥ መግባት የሚገባቸው ጉዳዮችና በነዚሁ ዘዴዎች የተሻሻሉ የሰብል ተረፈ-ምርት መኖዎቹን ለእንስሳት የመመገብ ዘዴ በማኑዋሉ በዝርዝር ቀርቧል፡፡